Cmentarz parafialny - zmiany przepisów

Z perspektywy parafii, projekt zakłada zmiany przede wszystkim w następujących obszarach.

Jak można się domyślić, zostanie zbudowany centralny (ogólnopolski) rejestr osób zmarłych wraz elektroniczna kartą zgonu, do której będą miały dostęp różne instytucje np. GIS, GUS. Jaką rolę i co dokładnie będą mogły zobaczyć parafie (księżą) i czy będą w nich aktualizować jakieś dane? Na tą chwile ciężko stwierdzić. Można jedynie przypuszczać, że o ile na karcie zgonu będą znajdować się informacje o miejscu pochówku – wówczas być może aktualizacja tychże danych będzie spoczywać na parafiach.

Z opublikowanych informacji można odczytać, że w planach ustawodawca zakłada stworzenie państwowej centralnej bazy danych – centralnego miejsca o wszystkich cmentarzach w Polsce oraz miejscach pochówku zmarłych. Oznacza to, że najprawdopodobniej powstanie strona internetowa (on-line), za pomocą której będzie można zlokalizować informacje danego zmarłego np. gdzie zostały pochowane szczątki, jak długo przysługuje prawo ich spoczywania w danym miejscu itp. Kto będzie miał dostęp do tych informacji? Czy to będzie udostępnione publicznie dla wszystkich? Niestety musimy jeszcze poczekać na więcej szczegółów.

Skoro założenia obejmują stworzenia centralnej bazy cmentarzy to czy to oznacza, że system będzie posiadał mapy wszystkich cmentarzy wraz z rozmieszczeniem i lokalizacją wszystkich grobów? Na to pytanie trudno jednoznacznie odpowiedzieć, aczkolwiek można przypuszczać, że globalny rejestr będzie zawierał informacje o cmentarzach, lokalizacji grobów, będzie posiadał wyszukiwarkę zmarłych wraz z ogólnymi mapami np. pokazującymi lokalizacje cmentarza (miejscowość). Mało prawdopodobne jest, aby mapy zawierały układ cmentarza oraz lokalizacje poszczególnych grobów. Przygotowanie map z całego kraju, które odzwierciedlają rzeczywisty układ każdego cmentarza, jest zadaniem bardzo czasochłonnym, trudnym i raczej z dużym prawdopodobieństwem można stwierdzić, że nie będzie to częścią nowej ustawy. Kolejnym nasuwającym się pytaniem jest – kto zasili centralną bazę danymi? Z opublikowanych informacji można wnioskować, że digitalizacja informacji nt. zmarłych i miejsc pochówków będzie dotyczyć przede wszystkim nowych zgonów, zatem każde nowe pogrzeby będą wymagały aktualizacji danych w centralnych rejestrach. Na tą chwile nie ma informacji czy, kto i kiedy potencjalnie będzie zajmował się wprowadzeniem danych historycznych. Do tej chwili informacje nt. pochówków są przechowywane m.in. w parafiach w postaci papierowej, zatem rodzi się pytanie czy kiedykolwiek dojdziemy do pełnej digitalizacji wszystkich miejsc pochówków? Zadanie to może okazać się bardzo trudnym, a wręcz niewykonalnym.

Zmiany przepisów będą również dotyczyć precyzyjnego określenia cmentarza jako terenu, na którym można dokonywać pochówków zmarłych. Ponadto ustawodawcy planują zdefiniować pojęcie grobu, domu pogrzebowego czy koronera.

Bazując na udostępnionych na obecną chwile informacjach można przypuszczać, że parafie będą zaangażowane w proces aktualizacji danych o miejscach pochówków, informacji nt. czasu, do kiedy przysługuje prawo spoczywania osoby zmarłej w danym miejscu. Może to oznaczać, że parafie będą miały indywidualny dostęp do takiego systemu w celu aktualizacji danych, a to będzie wiązać się z koniecznością przeszkolenia osób z obsługi systemu.

W ostatnim czasie coraz więcej parafii decyduje się na stworzenie swojego cmentarza internetowego czyli ewidencji on-line osób zmarłych i grobów wraz z interaktywną mapą cmentarza. Istnieją dwa typy takich wirtualnych cmentarzy. Pierwszy są to cmentarze – osobne strony internetowe najczęściej tworzone przez dostawców zajmujących się wyłącznie cmentarzami. W takich przypadkach parafianie mają osobny adres do strony parafialnej i osobny adres do cmentarza internetowego. Drugi typ to cmentarze internetowe będące integralna częścią strony parafialnej (cmentarz jest dodatkiem strony), wszystko jest zintegrowane razem, dostępne pod jednym linkiem.
W związku z opisywanymi zmianami może pojawić się kolejne pytanie: czy zatem parafie będą musiały mieć swoje cmentarze internetowe (osobne strony lub zintegrowane ze stroną parafialną) dostępne on-line i będą musiały wprowadzić w nim ewidencje wszystkich swoich zmarłych?
Na szczęście nic nie wskazuje na to, aby omawiane zmiany prawne wymagały posiadania swojego cmentarza internetowego (należy pamiętać, że niejednokrotnie tworzenie cmentarza internetowego w parafii to wydatek rzędu kilku, kilkunastu a nawet kilkudziesięciu tysięcy złoty). Należy podkreślić, że zakładane zmiany prawne mają udostępnić centralne bazy cmentarzy, które w pewnym stopniu będą mogły zastąpić parafialne cmentarze internetowe.

Wszystko zależy od szczegóły nowelizacji ustawy, aczkolwiek jeśli ustawodawca umożliwi integrację centralnych rejestrów z innymi stronami internetowymi (systemami informatycznymi), wówczas duże pole do wsparcia parafii będzie po stronie dostawców stron parafialnych i cmentarzy internetowych. Potencjalnie może istnieć możliwość automatycznego przesyłania danych z parafialnych cmentarzy internetowych do centralnych rejestrów. Wówczas informacje o zmarłych wprowadzanych na stronach parafialnych lub cmentarzach internetowych będą mogły zasilać państwowe rejestry i tym samym ułatwią pracę administratorom w parafii (nie trzeba będzie ręcznie wprowadzać danych w wielu miejscach).
Czy ustawodawca umożliwi integracje i czy dostawcy cmentarzy internetowych dodadzą taką możliwość w swoich produktach ? Musimy poczekać …

Warto w tym miejscu podkreślić, że ewidencja zmarłych i grobów dostępna na stronach parafialnych stworzonych w oparciu o ECCLEP taką możliwość integracji będzie posiadać o ile będzie ona udostępniona przez globalny rejestr danych.

Jak powiedział PAP Labuda, "Chcemy, żeby w momencie wejścia w życie ustawy sto procent zgonów było rejestrowanych elektronicznie. Wszyscy wiedzą, że jest to daleko idące uproszczenie, nie tylko dla obywateli i firm, ale też dla państwa, szczególnie w sytuacjach kryzysowych, takich jak epidemia”. Dodał również, że „"Obecnie przewidywany przez nas termin wejścia w życie proponowanych przepisów to 1 marca 2023 roku. Termin może ulec zmianie w wyniku dalszych prac rządowych, czy prac parlamentarnych.” Wprowadzenie ksiąg cmentarnych ma trwać do 2026 roku. Na tą chwile pozostaje nam poczekać na projekt ustawy i poznać więcej szczegółów planowanych zmian.

Pozostań z nami. Będziemy dodawać kolejne artykuły do naszego blogu zaraz po upublicznieniu kolejnych nowych informacji w tym temacie.